Προβλήματα στους γεωργούς και λόγω πανδημίας

Τ. Γιαπάνης: «Ο αγρότης καλείται να παράγει τα προϊόντα του χωρίς σταθερό περιβάλλον, αφού οι ανομβρίες και τα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι τα πιο συχνά προβλήματα που αντιμετωπίζει. Αποτέλεσμα αυτού είναι να χρειάζεται να αρδεύσει περισσότερο νερό και να χρησιμοποιήσει περισσότερα αγροεφόδια, με συνέπεια την αύξηση του κόστους παραγωγής»

Τις νέες απειλές που καλείται να ξεπεράσει ο αγροτικός κόσμος της Κύπρου αλλά και τα προβλήματα της πανδημίας και των ακραίων καιρικών φαινομένων προβάλλει ως πρωταρχικής σημασίας ο Γενικός Γραμματέας της μεγαλύτερης οργάνωσης των αγροτών, «Παναγροτικού», Τάσος Γιαπάνης.

Μιλώντας στη «Σημερινή της Κυριακής» («Σ»), ο κ. Γιαπάνης εκφράζει την εκτίμηση πως οι τακτικές συναντήσεις και διαβουλεύσεις με το αρμόδιο Υπουργείο της Γεωργίας θα οδηγήσουν σε ένα καλύτερο αύριο στον γεωργικό κόσμο και θα επιλύσουν τα τωρινά προβλήματα. Πρόσθεσε μάλιστα πως θα βρίσκεται πάντα δίπλα στο αγροτικό κίνημα, «ενωμένο και δυνατό, για υπεράσπιση των δικαιωμάτων του και εδραίωση των κατακτήσεών του, με σκοπό την περαιτέρω πρόοδο και ανάπτυξη του αγροτικού τομέα», όπως είπε χαρακτηριστικά.

Αναφερόμενος στην Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), τόνισε ότι οι κυριότεροι στόχοι της είναι «η βελτίωση της γεωργικής παραγωγικότητας και η στήριξη των αγροτών. Παράλληλα στοχεύει στο να εξασφαλίσει σταθερή προσφορά τροφίμων σε προσιτές τιμές αλλά την ίδια ώρα να διασφαλίζει αξιοπρεπή διαβίωση για όλους τους αγρότες της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Ποια είναι τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο αγροτικός κόσμος;

Μιλώντας για προβλήματα ή καλύτερα για προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο αγροτικός κόσμος, εννοούμε τα οριζόντια θέματα τα οποία καλούνται να διαχειριστούν όλοι οι κλάδοι του πρωτογενούς τομέα. Όπως είναι το μεγάλο κόστος παραγωγής (λιπάσματα, φυτοφάρμακα, ρεύμα, πετρέλαιο κ.λπ), και εξαγωγών, ο αθέμιτος ανταγωνισμός, το «βάπτισμα» εισαγόμενων προϊόντων ως κυπριακών, το ξένο εργατικό δυναμικό στη γεωργοκτηνοτροφία, τα προβλήματα που παρουσιάζονται στο Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ) και αφορούν τη διαρκή και απροσπέλαστη παροχή νερού άρδευσης σε όλους τους αγρότες μας, η τροποποίηση του νόμου πλαισίου περί γεωργικών κινδύνων, το άνοιγμα των τιμών και η δημιουργία δημοπρατηρίου τιμών.

Επιπρόσθετα, θα έθετα αυτήν τη στιγμή ως πρόκληση και τη διαβούλευση που γίνεται για το νέο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (Π.Α.Α.), το όποιο βασίζεται στις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τη νέα ΚΑΠ και τη νέα περιβαλλοντική πολιτική για μείωση των ρύπων του άνθρακα. Η πανδημία του κορωνοϊού έφερε επιπρόσθετα προβλήματα, όπως είναι η εμπορία των αγροτικών προϊόντων (εντός και εκτός Κύπρου), αφού η εστίαση και ο τουρισμός λειτουργούν μερικώς.

Ανομβρία και ακραία καιρικά φαινόμενα

Παρατεταμένη ανομβρία και απότομα καιρικά φαινόμενα που τρομάζουν. Ποια προβλήματα προκλήθηκαν και πώς θα αντιμετωπιστεί η κατάσταση;

Είναι γεγονός ότι η Κύπρος μας βρίσκεται στη σφαίρα της απερήμωσης, η κλιματική αλλαγή δε μας επηρέασε τα μέγιστα, αφού οι περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής θεωρούνται ως «hotspots» επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Ο αγρότης καλείται να παράγει τα προϊόντα του χωρίς σταθερό περιβάλλον, αφού οι ανομβρίες αλλά και τα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι και τα πιο συχνά προβλήματα που αντιμετωπίζει. Αποτέλεσμα αυτού, είναι να χρειάζεται να αρδεύσει περισσότερο νερό και να χρησιμοποιήσει περισσότερα αγροεφόδια, με συνέπεια την αύξηση του κόστους παραγωγής. Το αρμόδιο Υπουργείο, σε συνεργασία με τις Αγροτικές Οργανώσεις, είχαν εντάξει στο Π.Α.Α. μέτρα/σχεδία που βοηθούν τους αγρότες μας, όπως π.χ. είναι η χαλαζοπροστασία, αλλά και ο εκσυγχρονισμός και η ίδρυση του νέου πλαισίου για τους γεωργικούς κινδύνους, για το οποίο βρισκόμαστε σε συνεχή διαβούλευση για περαιτέρω βελτίωση και τροποποιήσεις.

Μη λειτουργία των ξενοδοχείων, εστιατορίων και γενικά του τουριστικού τομέα ή μερική λειτουργία στην καλύτερη περίπτωση, λόγω κορωνοϊού. Επηρέασε πολύ τη διάθεση των αγροτικών προϊόντων, αφού αυτά πήγαιναν κυρίως στην ντόπια αγορά; Πώς θα συνεχίσετε;

Η πανδημία του κορωνοϊού είναι ένας εξωγενής παράγοντας που επηρέασε κατακόρυφα τις πωλήσεις και τη διάθεση των αγροτικών προϊόντων, αφού ξεκίνησε σε ένα κομβικό σημείο, όταν οι αγρότες μας ήδη είχαν προγραμματίσει και φυτεύσει όλα τα προϊόντα, με αποτέλεσμα το κόστος παραγωγής να παραμείνει το ίδιο, αλλά οι πωλήσεις να μειωθούν μέχρι και 80%. Σας υπενθυμίζω ότι η Κύπρος μας πληθυσμιακά είναι κοντά στο 1 εκ. και έχουμε πέραν των 3 εκ. τουρίστες κάθε χρόνο, με αποτέλεσμα ο πρωτογενής τομέας να προγραμματίζει και να παράγει για σχεδόν 4 εκ. πληθυσμό. Αντιλαμβάνεστε άρα, με κλειστά ή μερικώς ανοιχτά τα εστιατόρια και τα ξενοδοχεία, πόσο επηρεάστηκαν τα γεωργικά προϊόντα. Οι μεγαλύτερες ζημιές έγιναν στους συνεταιρισμούς/ ΣΕΔΙΓΕΠ που είχαν να κάνουν με φθαρτά και εποχικά προϊόντα.

Οφείλουμε να πούμε ότι το κράτος στήριξε με πέραν των 30 εκ. τους διάφορους κλάδους του πρωτογενούς τομέα με συγκεκριμένα σχέδια που έδιναν τη βαρύτητά τους στους επαγγελματίες αγρότες.

Μας προβληματίζει η επιβίωση των αγροτών μας, κατά τη δική μας άποψη πρέπει να θεσμοθετηθούν τέτοια μέτρα που να διασφαλίζουν τους κόπους των αγροτών. Ένα σημαντικό βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση είναι το νομοσχέδιο που εισηγήθηκαν οι Αγροτικές Οργανώσεις μαζί με το Υπουργείο Γεωργίας και ψηφίστηκε από τη Βουλή, και αφορά τις Αθέμιτες Εμπορικές Πρακτικές στην αλυσίδα εφοδιασμού των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων.

Ευελπιστούμε και το νομοσχέδιο που εισηγείται το Υπουργείο Γεωργίας για το Κυπριακό Σήμα να ψηφιστεί από τη νομοθετική εξουσία, ώστε να δοθεί ακόμα ένα σημαντικό εργαλείο στους αγρότες μας, αλλά και επιπρόσθετη αξία στα προϊόντα μας. Άλλο ένα νομοσχέδιο που κινείται προς την κατεύθυνση της εδραίωσης της θέσης του γεωργού/ παραγωγού στην αγροδιατροφική αλυσίδα, είναι αυτό που τροποποιεί τον Νόμο για τις λαϊκές αγορές, έτσι ώστε σε αυτές τον πρώτο λόγο να έχει ο παραγωγός και όχι οι μεσάζοντες ή/και οι έμποροι.

Πρόκειται για ένα πακέτο τριών πολύ σημαντικών νομοθετημάτων, με τα οποία η Κυβέρνηση, με τη σημαντική συμβολή των Αγροτικών Οργανώσεων, δίνει ώθηση στον αγροτικό τομέα, όχι μόνο για να επιβιώσει, αλλά και να αναπτυχθεί και να προοδεύσει. Βέβαια χρειάζεται να γίνουν ακόμα περισσότερα προς την κατεύθυνση αυτή, και ως αγροτικό κίνημα είμαστε πάντοτε στη διάθεση της Πολιτείας για περαιτέρω αναβάθμιση του τομέα.

Αύξηση στις τιμές των σιτηρών και επιπτώσεις

Κάντε μας ένα σχόλιο για την αύξηση στις τιμές των σιτηρών…

Η αύξηση στις τιμές των σιτηρών και όχι μόνον, αλλά και στις πρώτες ύλες, είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο ως αποτέλεσμα της πανδημίας του κορωνοϊού. Δυστυχώς, η μικρή Κύπρος είχε επιπρόσθετη επιβάρυνση λόγω του απόμακρου και απομονωμένου σημείου που βρισκόμαστε στον ευρωπαϊκό χάρτη, αφού υστερούμε σε συγκοινωνίες με την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση και γενικότερα τον υπόλοιπο κόσμο, δεν έχουμε χερσαία σύνορα, αρά δεν έχουμε τρένα και ούτε οδικώς μπορούμε να μεταφέρουμε τα προϊόντα μας, παράλληλα στη ναυτιλία έχουμε λίγες διασυνδέσεις. Αποτέλεσμα αυτού είναι η αύξηση να υπερβαίνει το 40% και η κτηνοτροφία μας να επιβαρύνεται με επιπρόσθετο κόστος.

Εδώ να ευχαριστήσουμε τον Υπουργό Γεωργίας και την Κυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη που αποδέχτηκαν τις εισηγήσεις των Αγροτικών Οργανώσεων και έβαλαν βαθιά το χέρι στην τσέπη, ενισχύοντας με επιπρόσθετα κονδύλια αξίας 8 εκ. ευρώ τον κλάδο της Κτηνοτροφίας.

Κοινή Αγροτική Πολιτική – ποια τα οφέλη και με ποιον τρόπο αξιοποιούνται;

Για να αντιληφθούμε τα οφέλη της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), θα πρέπει να δούμε τους στόχους της. Πρώτα και πάνω απ’ όλα βασίζεται στην εταιρική σχέση των αγροτών με την κοινωνία, τη σχέση δηλαδή της Ευρώπης με τους αγρότες της. Γι’ αυτό και οι κυριότεροι στόχοι της είναι η βελτίωση της γεωργικής παραγωγικότητας και η στήριξη των αγροτών. Παράλληλα στοχεύει στο να εξασφαλίσει σταθερή προσφορά τροφίμων σε προσιτές τιμές αλλά την ίδια ώρα να διασφαλίζει αξιοπρεπή διαβίωση για όλους τους αγρότες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Επιπρόσθετα, συμβάλλει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων. Άλλωστε, η προστασία του περιβάλλοντος και η αειφόρος ανάπτυξη βρίσκονται στο επίκεντρο των ευρωπαϊκών πολιτικών και υλοποιούνται μέσα από τη γνωστή πια Πράσινη Συμφωνία, την κεντρική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μέσα από τα διάφορα μέτρα και σχέδια του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (Π.Α.Α.), πλήρως εναρμονισμένα με τις διατάξεις της Πράσινης Συμφωνίας, το Κράτος αλλά και ο αγροτικός τομέας αξιοποιούν τα οφέλη αυτά έτσι ώστε να διατηρηθεί η αγροτική οικονομία ζωντανή, να υπάρχει ζωή στης αγροτικές περιοχές και στην περιφέρεια και παράλληλα να προωθείται η απασχόληση στον πρωτογενή τομέα, η διάθεση γεωργοκτηνοτροφικών προϊόντων διατροφής αλλά και οι συναφείς κλάδοι, όπως είναι η μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων π.χ. χαλλούμι, ελαιόλαδο, χυμοί κ.λπ.

Υπάρχουν διευκολύνσεις προς τους αγρότες με σκοπό την πλήρη απορρόφηση όλων των κονδυλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αφορούν τη γεωργία;

Όταν λέμε διευκολύνσεις σαφώς εννοούμε την παρουσίαση στους αγρότες μας και την καλύτερη κατανόηση των προγραμμάτων που αφορούν ευρωπαϊκά κονδύλια. Μέσα από περιφερειακές συγκεντρώσεις τόσο το Υπουργείο Γεωργίας όσο και οι Αγροτικές Οργανώσεις παρουσιάζουμε αυτά τα μέτρα/σχέδια και παροτρύνουμε τους αγρότες μας που είναι δικαιούχοι να αιτηθούν είτε για περισσότερο εκσυγχρονισμό είτε για εκπαίδευση.

Πρωταρχικό μας μέλημα είναι η εξυπηρέτηση των επαγγελματιών αγροτών, ειδικά αυτών που είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο αγροτών. Σας υπενθυμίζω ότι η Κύπρος μας απορροφά σχεδόν στο σύνολό τους αυτά τα κονδύλια που αφορούν τον αγροτικό τομέα.

Το χαλλούμι στα προϊόντα Π.Ο.Π.

Με την ένταξη του χαλλουμιού στα προϊόντα ΠΟΠ πώς βλέπετε την προοπτική και τι προβλήματα υπάρχουν;

Η αναγνώριση του χαλλουμιού ως ΠΟΠ ήταν απόρροια μιας μεθοδευμένης δουλειάς αρκετών χρόνων τόσο του ίδιου του Υπουργού Γεωργίας κ. Κώστα Καδή και των λειτουργών του Υπουργείου, όσο και των Αγροτικών Οργανώσεων, εντός και εκτός Κύπρου. Πρόκειται για ένα μεγάλο επίτευγμα, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς τις δύσκολες και πολύπλοκες συνθήκες μέσα στις οποίες επιτεύχθηκε, τις στρεβλώσεις που προέκυψαν λόγω της πολυετούς αναμονής, αλλά και τις πολιτικές διαστάσεις που πήρε το θέμα, με τις συνεχείς ενστάσεις και παρεμβάσεις της Τουρκίας.

Είναι γεγονός ότι ο φάκελος που κατατέθηκε προς έγκριση πριν από 8 χρόνια χρήζει κάποιων βελτιώσεων, λόγω ακριβώς των στρεβλώσεων που προανέφερα. Υπάρχουν προβληματισμοί και ερωτήματα από διάφορους εμπλεκομένους, βάσει των δικών τους συμφερόντων. Οι Αγροτικές Οργανώσεις έχουν άμεση επαφή και εκπροσώπηση στις διαβουλεύσεις που έγιναν αλλά και γίνονται για τον εκσυγχρονισμό του φακέλου. Εμείς, ως Παναγροτικός, θεωρούμε ότι το χαλλούμι δεν είναι μόνο ένα παραδοσιακό προϊόν αιώνων αλλά είναι η ίδια η παράδοση και η ιστορία μας. Θεωρούμε ότι πρέπει να είναι όλοι κερδισμένοι (Win-Win), γι’ αυτό και χαιρετίζουμε τα πρώτα θετικά αποτελέσματα της άτυπης επιτροπής που λειτουργεί υπό τον συντονισμό του Υπουργείου Γεωργίας με όλους τους εμπλεκομένους (Αιγοπροβατοτρόφους, Αγελαδοτρόφους, Τυροκόμους, Αγροτικές Οργανώσεις και τεχνοκράτες από το Υπουργείο Γεωργίας).

Οι στόχοι που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση όσον αφορά τα ζητήματα προστασίας του περιβάλλοντος, δηλαδή στην Πράσινη Ανάπτυξη, πώς αντιμετωπίζονται και πώς θα τα εφαρμόσετε;

Οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι οι αγρότες μας πρέπει να παράγουν τρόφιμα και ταυτόχρονα να προστατεύουν τη φύση και να διαφυλάσσουν τη βιοποικιλότητα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πιστεύει ότι η συνετή χρήση των φυσικών πόρων είναι θεμελιώδους σημασίας για την παραγωγή τροφίμων και την ποιότητα της ζωής μας. Θεωρεί ότι η κλιματική αλλαγή και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος απειλούν την ίδια την ύπαρξη του ανθρώπινου γένους και της ζωής στον πλανήτη Γη.

Γι’ αυτό, όπως ανέφερα σε προηγούμενη ερώτησή σας, η Ένωση προχώρησε στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, με την οποία θέλει να μετατρέψει την Ευρώπη σε μια σύγχρονη, αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων οντότητα, με μια ανταγωνιστική οικονομία.

Η Πράσινη Συμφωνία απαιτεί να έχουμε μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050 και μια οικονομική ανάπτυξη που να είναι αποσυνδεδεμένη από τη χρήση πόρων, ρίχνοντας έτσι το βάρος της στην κυκλική οικονομία και στην επαναχρησιμοποίηση και βιώσιμη διαχείριση τον αποβλήτων.

Παράλληλα στοχεύει στο να υπάρχει καθαρός αέρας, καθαρό νερό, υγιές έδαφος και βιοποικιλότητα αλλά και υγιεινά και οικονομικά προσιτά τρόφιμα. Επιπλέον, η Συμφωνία απαιτεί τη χρήση υλικών με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, που να μπορούν να επισκευάζονται, να ανακυκλώνονται και να επαναχρησιμοποιούνται.

Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω στόχων της ΕΕ ήρθε η στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο», η οποία βρίσκεται στο επίκεντρο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, αφού έχει σαν στόχο να καταστούν τα συστήματα τροφίμων δίκαια, υγιή και φιλικά προς το περιβάλλον. Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να επισημάνω την καθοριστική συμβολή της Κύπριας Επιτρόπου Υγείας και Τροφίμων Στέλλας Κυριακίδου στην εκπόνηση της στρατηγικής αυτής.

Όλα αυτά εντάσσονται στα μεσοπρόθεσμα σχέδια του Υπουργείου Γεωργίας, με κύριο φορέα εφαρμογής και εκτέλεσης το νέο Π.Α.Α.

Ένα τελευταίο μήνυμα με ένα καταληκτικό σας σχόλιο;

Σας ευχαριστώ. Θα ήθελα να διαβεβαιώσω τον αγροτικό κόσμο ότι το αγροτικό κίνημα θα βρίσκεται πάντα δίπλα του, ενωμένο και δυνατό, για υπεράσπιση των δικαιωμάτων του και εδραίωση των κατακτήσεών του, με σκοπό την περαιτέρω πρόοδο και ανάπτυξη του αγροτικού τομέα. Θεωρώ την αγαστή συνεργασία και συμπόρευση των Αγροτικών Οργανώσεων με το Υπουργείο Γεωργίας, τον ίδιο τον Υπουργό, αλλά και την Κυβέρνηση και την Πολιτεία γενικότερα, που έχει επιτευχθεί κατά την παρούσα διακυβέρνηση, ως μια «ευτυχή συγκυρία», από την οποία ο αγροτικός κόσμος θα αποκομίσει τα μέγιστα δυνατά οφέλη.